خوراک دام پرواری و گاو شیری نقش بسیار مهمی در تولید گوشت و شیر با کیفیت خواهد داشت. خوراک با کیفیت سنگ بنای اصلی در موفقیت هر واحد دامپروری، چه برای تولید شیر و چه برای تولید گوشت، محسوب می‌شود. انتخاب و مدیریت صحیح خوراک دام، نه تنها بر سلامت و رفاه حیوانات تأثیر مستقیم دارد، بلکه عامل تعیین‌کننده‌ای در بهره‌وری اقتصادی مزرعه است. بهترین خوراک برای دام‌های پرواری (گوشتی) و دام‌های شیری، خوراکی است که متناسب با نیازهای فیزیولوژیک و مرحله تولید دام، تمام مواد مغذی ضروری را به میزان کافی و با کیفیت بالا تأمین نماید. در این مقاله به تفصیل به بررسی ابعاد مختلف خوراک دام، تفاوت‌های تغذیه دام شیری و پرواری، ترکیبات، مزایا و اهمیت خوراک خوب خواهیم پرداخت.
خوراک دام به مجموعه‌ای از مواد غذایی اطلاق می‌شود که برای تأمین نیازهای انرژی، پروتئین، فیبر، مواد معدنی و ویتامینی دام‌ها در جیره روزانه آن‌ها استفاده می‌شود.
خوراک دام به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
یک جیره متعادل برای دام‌ها، صرف‌نظر از نوع تولید، باید ترکیبی از مواد اولیه زیر باشد:
غلات: ذرت، جو، گندم (به صورت خرد شده یا پرک شده). منبع اصلی نشاسته و انرژی.
محصولات جانبی: ملاس چغندر قند، تفاله چغندر قند.
چربی‌ها: پودرهای چربی کلسیمه یا روغن‌های گیاهی محافظت شده (مخصوصاً برای دام شیری جهت افزایش چگالی انرژی جیره).
کنجاله‌های روغنی: کنجاله سویا، کنجاله کلزا، کنجاله آفتابگردان. منبع اصلی پروتئین و اسیدهای آمینه.
یونجه با کیفیت: یونجه یکی از غنی‌ترین علوفه‌ها از نظر پروتئین است.
یونجه، سیلو ذرت، کاه غلات.
مواد معدنی: کربنات کلسیم، دی کلسیم فسفات، نمک، مکمل‌های معدنی کمیاب (روی، مس، سلنیوم و…)
ویتامین‌ها: ویتامین‌های محلول در چربی (A, D, E) و محلول در آب (گروه B).
افزودنی‌های تخصصی: مخمرها، بافرها (مانند جوش شیرین برای حفظ pH شکمبه دام شیری)، توکسین بایندرها (جذب‌کننده سموم قارچی) و اسیدهای آمینه ضروری (مانند متیونین و لایزین).
اگرچه هر دو نوع دام به یک سری مواد مغذی پایه (پروتئین، انرژی، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی) نیاز دارند، اما اولویت‌ها و ترکیب جیره آن‌ها به دلیل تفاوت در هدف تولید (شیر در برابر گوشت) و فرآیندهای متابولیکی متفاوت است:
| ویژگی | دام شیری | دام پرواری | |
|
حداکثر تولید شیر، حفظ سلامت تولیدمثلی | حداکثر افزایش وزن روزانه (ADG)، بهبود ضریب تبدیل خوراک (FCR) | |
|
بسیار بالا (برای تولید شیر)، اغلب از منابع نشاسته‌ای و چربی‌های محافظت شده | بالا (برای ساخت بافت‌های عضلانی و چربی)، اغلب از منابع نشاسته‌ای | |
| نیاز به پروتئین | پروتئین بالا (برای تولید پروتئین شیر)، با تأکید بر پروتئین عبوری (Bypass Protein) | بالا (برای ساخت عضله)، با تأکید بر تعادل پروتئین قابل تجزیه در شکمبه (RDP) و پروتئین غیرقابل تجزیه (RUP)
|
|
| نیاز به فیبر | بالا و با کیفیت (برای حفظ سلامت شکمبه و درصد چربی شیر)، مصرف بالای علوفه با کیفیت | کافی (برای عملکرد شکمبه)، نیاز کلی کمتر از دام شیری و مصرف علوفه با قابلیت هضم بالا
|
|
|
معمولاً کنسانتره بیشتری (بخصوص در دوران اوج شیردهی) نسبت به علوفه مصرف می‌شود. | معمولاً درصد کنسانتره در انتهای دوره پروار بالاست تا حداکثر وزن‌گیری را فراهم کند. |
تأمین یک جیره غذایی با کیفیت و متعادل مزایای کلیدی زیر را به دنبال دارد:
جیره‌نویسی فرآیندی علمی است که توسط متخصص تغذیه دام (دامپزشک یا مهندس کشاورزی) انجام می‌شود. در این فرآیند، نه تنها مواد مغذی موجود در خوراک، بلکه قابلیت هضم، خوش‌خوراکی و تداخلات احتمالی مواد اولیه در نظر گرفته می‌شود.
دقت در فرمولاسیون: جیره باید برای هر گروه از دام‌ها (بر اساس سن، وزن، مرحله تولید و نژاد) به صورت مجزا تنظیم شود.
کیفیت مواد اولیه: استفاده از مواد اولیه مرغوب و فاقد آلودگی‌های قارچی (توکسین) حیاتی است.
مدیریت خوراک: نحوه ترکیب، نگهداری و توزیع خوراک در آخور، به اندازه خود جیره مهم است.
انتخاب بهترین خوراک برای دام پرواری یا شیری یک فرمول ثابت و جهان‌شمول نیست، بلکه یک برنامه غذایی متعادل و تخصصی است که به صورت پویا و بر اساس نیازهای متغیر دام (فاز شیردهی، پرواربندی، آبستنی) تنظیم می‌شود. در نهایت، موفقیت یک واحد دامپروری در گرو استفاده بهینه از علوفه با کیفیت، کنسانتره‌های غنی و مکمل‌های تخصصی است که با یکدیگر در جهت تأمین حداکثر بهره‌وری و حفظ سلامت دام هم‌افزایی دارند. یک خوراک خوب، تضمین‌کننده سودآوری و پایداری در صنعت دامپروری است.
شرکت لادرفت با نام تجاری لادر به عنوان یک تولید کننده برجسته، در زمینه تولید مواد افزودنی و مواد اولیه ضروری برای خوراک دام و طیور فعالیت می‌کند. این شرکت با تمرکز بر دانش فنی و استفاده از تکنولوژی‌های روز، محصولاتی همچون پودر چربی کلسیمه امگا ۳، پودر چربی خالص پالم، روغن ماهی، روغن کلزا و تولید کننده مواد اولیه و مواد افزودنی برای خوراک دام، مانند؛ خوراک گوساله پرواری، خوراک گاو شیرده، خوراک شتر مرغ و… را به بازار عرضه می‌نماید.
این محصولات برای افزایش چگالی انرژی جیره دام‌های پر تولید، بهبود شاخص‌های تولیدمثلی و سلامت عمومی دام شیری حیاتی هستند. محصولات لادرفت با هدف بهبود عملکرد دام (تولید شیر و گوشت)، افزایش بهره‌وری مواد مغذی و کاهش مشکلات متابولیکی، جایگاه مهمی در فرمولاسیون جیره‌های تخصصی دامپروری و صنعت طیور پیدا کرده‌اند. برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در لادرفت تماس بگیرید.
