پودر چربی در جیره بندی خوراک دام و طیور، نوعی اسید چرب است که به عنوان یک مکمل غذایی پرانرژی شناخته می شود. از پودر چربی هم مانند روغن هیدروژنه، روغن سویا، روغن آفتابگردان و… به طور گسترده در صنعت دام و طیور استفاده می شود. این محصول از روغنهای گیاهی یا حیوانی با کیفیت بالا تولید، و به شکل پودر ریز و یکنواخت ارائه میشود. در این مقاله قصد داریم تا به طور مفصل به پودر چربی بپردازیم در ادامه با ما همراه باشید.
پودر چربی دامی چگونه تولید میشود؟
پودر چربی دامی از طریق یک فرآیند شیمیایی به نام صابونیسازی تولید میشود. در این فرآیند، اسیدهای چرب موجود در روغنها با مواد قلیایی مانند سدیم یا کلسیم واکنش میدهند و نمکهای اسید چرب را تشکیل میدهند. این نمکها در آب نامحلول هستند و به شکل پودر خشک میشوند.
فرآیند تولید پودر چربی خالص دامی
پودر چربی خالص دامی از طریق فرآیندهای مختلفی تولید میشود که هدف اصلی آنها استخراج و تصفیه چربی از منابع مختلف حیوانی است. در ادامه به طور خلاصه به مراحل اصلی این فرآیند اشاره میشود:
۱٫ جمعآوری و ذوب چربی
منابع چربی: چربیها از منابع مختلفی مانند ضایعات کشتارگاهی (مانند چربی گاو، گوسفند، مرغ)، چربیهای لبنی و برخی چربیهای گیاهی به دست میآیند.
ذوب چربی: چربیهای جمعآوری شده در دمای مناسب ذوب میشوند تا ناخالصیهای جامد از آن جدا شود.
۲٫ تصفیه چربی
صاف کردن: چربی ذوب شده از صافیهای مختلف عبور داده میشود تا ناخالصیهای درشت از آن جدا شود.
شستشو: چربی با آب گرم شسته میشود تا آلودگیها و مواد محلول در آب از آن زدوده شود.
سانترفیوژ: با استفاده از سانتریفیوژ، ذرات جامد باقیمانده از چربی جدا میشوند.
تقطیر: در برخی موارد، برای افزایش خلوص چربی، از فرآیند تقطیر استفاده میشود.
۳٫ هیدروژناسیون (در صورت نیاز)
تبدیل چربیهای مایع به جامد: در صورتی که هدف تولید پودر چربی جامد باشد، چربی مایع حاصل از مراحل قبل، هیدروژنه میشود تا به چربی جامد تبدیل شود.
۴٫ خشک کردن
حذف رطوبت: چربی تصفیه شده و در صورت نیاز هیدروژنه شده، خشک میشود تا رطوبت آن به حداقل برسد.
۵٫ آسیاب و پودر کردن
تبدیل به پودر: چربی خشک شده به صورت مکانیکی آسیاب شده و به پودر تبدیل میشود.
غربالگری: پودر حاصل از آسیاب، از الکهای مختلف عبور داده میشود تا اندازه ذرات یکدست شود.
۶٫ بستهبندی
نگهداری و توزیع: پودر چربی در بستهبندیهای مناسب و بهداشتی بستهبندی شده و برای استفاده در تغذیه دامها آماده میشود.
موارد کلی استفاده از پودر چربی خالص
تغذیه دام: به عنوان منبع انرژی در جیره غذایی دامها و طیور استفاده میشود.
صنایع غذایی: در تولید برخی محصولات غذایی مانند شیر خشک و محصولات پخته شده استفاده میشود.
صنایع آرایشی و بهداشتی: به عنوان ماده اولیه در تولید برخی محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده میشود.
ارزش غذایی پودر چربی
ارزش غذایی اصلی پودر چربی، محتوای بالای چربی آن است. این چربیها شامل اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع هستند که برای بدن حیوانات ضروری میباشند. اسیدهای چرب ضروری نقش مهمی در رشد، تولید مثل و عملکرد سیستم ایمنی بدن دارند. علاوه بر چربی، پودر چربی ممکن است حاوی مقادیر کمی از ویتامینهای محلول در چربی و مواد معدنی باشد.
جدول مشخصات
ویژگی | میزان |
چربی خام | حداقل ۹۹٫۵ درصد |
رطوبت و ناخالصی | حداکثر ۰٫۵ درصد |
انرژی خالص شیردهی | ۵٫۸ مگاکالری برکیلوگرم |
مجموع اسیدهای چرب | ۹۵-۹۹ |
نقطه ذوب | ۵۵-۵۸ درجه سانتی گراد |
ظاهر | گرانول |
رنگ | کرم تا سفید |
انواع پودر چربی دامی
پودر چربی دامی به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
پودر چربی خالص
این نوع پودر دارای خلوص بالایی از چربی است و معمولاً از طریق فرایند کپسوله کردن یا گرانولاسیون تولید میشود. پودر چربی خالص به دلیل عبور از شکمبه، برای نشخوارکنندگان مناسبتر است. این نوع پودر چربی، خود چهار زیر دسته را شامل میشود:
- پودر چربی خالص %۲۰-۱۸
- پودر چربی خالص %۳۵-۳۰
- پودر چربی خالص %۴۵-۴۰
- پودر چربی پالم %۹۰
جدول انالیز اسیدهای چرب پودر چربی خالص لادرفت
پودر چربی ۲۰-۱۸ درصد | پودر چربی ۳۵-۳۰ درصد | پودر چربی ۴۵-۴۰ درصد | پودر چربی ۹۰-۸۵ درصد | ||||
اسید پالمتیک | ۱۸-۲۰ | اسید پالمتیک | ۳۰-۳۵ | اسید پالمتیک | ۴۰-۴۵ | اسید پالمتیک | ۸۵-۹۰ |
اسیداستئاریک | ۸۰-۸۲ | اسیداستئاریک | ۶۵-۷۰ | اسیداستئاریک | ۵۵-۶۰ | اسیداستئاریک | ۱۰-۱۵ |
اسید اولئیک | حداکثر ۰٫۵ | اسید اولئیک | حداکثر ۰٫۵ | اسید اولئیک | حداکثر ۰٫۵ | اسید اولئیک | حداکثر ۰٫۵ |
پودر چربی کلسیمی
این نوع پودر حاوی چربی و کلسیم است و از طریق واکنش صابونی شدن چربی با هیدروکسید کلسیم تولید میشود. پودر چربی کلسیمی به دلیل قیمت پایینتر، بیشتر در جیرههای طیور استفاده میشود. این نوع پودر چربی نیز سه زیر مجموعه دارد:
- پودر چربی کلسیمه معمولی
- پودر چربی کلسیمه پلاس
- پودر چربی کلسیمه امگا۳
برخی ترکیبات موجود در پودر چربی کلسیمه و کلسیمه+ لادرفت
ویژگی |
میزان |
C16:0 |
۲۶ |
C16:1 |
۷ |
C18:0 |
۶٫۵ |
C18:1 |
۴۱٫۵ |
C18:2 |
۱۵٫۵ |
رطوبت |
۴٫۶ |
کلسیم |
۹٫۷ |
پراکساید |
۱ مگاکالری بر کیلوگرم |
برخی ترکیبات موجود در پودر چربی کلسیمه امگاتری لادرفت
ویژگی |
میزان |
C16:0 |
۲۶ |
C16:1 |
۷ |
C18:0 |
۶٫۵ |
C18:1 |
۴۱٫۵ |
C18:2 |
۱۵٫۵ |
رطوبت |
۴٫۶ |
کلسیم |
۹٫۷ |
پراکساید |
۱ مگاکالری بر کیلوگرم |
نسبت اسیدهای چرب غیر اشباع به اشباع |
۶۵ به ۳۵ |
مجموع اسید های چرب امگا ۶ |
۱٫۸۸ |
آیکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) |
۵٫۸ |
دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA ) |
۱۵٫۴ |
مجموع اسیدهای چرب امگا ۳ |
۲۱٫۷ |
ویژگیهای پودر چربی خالص دامی
خلوص بالا: پودر چربی خالص دامی معمولاً بیش از ۹۹ درصد چربی خالص دارد.
انرژی بالا: این پودر به دلیل داشتن چربی بالا، منبع بسیار خوبی برای تامین انرژی در جیره غذایی دامها است.
جذب بالا: چربی موجود در پودر به راحتی در روده دامها جذب میشود.
ساختار تری گلیسیرید: ساختار شیمیایی این پودر بر پایه تری گلیسیرید است که نوعی چربی طبیعی است.
رنگ و بافت: پودر چربی خالص دامی معمولاً به رنگ سفید تا کرمی روشن و با بافت پودری است.
هدف و مزایای استفاده از پودر چربی برای دام و طیور
دامدارایی های بزرگ با هدف های زیر از پودر چربی استفاده می کنند:
افزایش انرژی جیره: پودر چربی دامی حاوی مقادیر بالایی انرژی است و به عنوان یک منبع انرژی متراکم در جیره غذایی دام و طیور استفاده میشود.
بهبود عملکرد تولید: استفاده از پودر چربی دامی در جیره غذایی دام و طیور میتواند به بهبود عملکرد تولید، افزایش وزن و بهبود کیفیت شیر منجر شود.
افزایش تولید شیر: پودر چربی دامی با افزایش میزان چربی شیر، باعث افزایش تولید شیر میشود.
بهبود کیفیت لاشه: استفاده از پودر چربی دامی در جیره غذایی طیور میتواند به بهبود کیفیت لاشه و افزایش میزان گوشت لخم منجر شود.
حفظ سلامت دام و طیور: برخی از اسیدهای چرب موجود در پودر چربی دامی دارای خواص آنتیاکسیدانی هستند و میتوانند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت دام و طیور کمک کنند.
افزایش اشتها: پودر چربی دامی با افزایش خوش طعم بودن جیره، باعث افزایش اشتها در دام و طیور میشود.
بهبود جذب سایر مواد مغذی: پودر چربی دامی میتواند به بهبود جذب ویتامینهای محلول در چربی و سایر مواد مغذی کمک کند.
معایب احتمالی پودر چربی
افزایش هزینه جیره: استفاده از پودر چربی دامی به دلیل قیمت بالای آن میتواند هزینه جیره غذایی را افزایش دهد.
تخریب ویتامینهای محلول در چربی: در صورت استفاده بیش از حد از پودر چربی دامی، ممکن است ویتامینهای محلول در چربی موجود در جیره تخریب شوند.
مشکلات گوارشی: استفاده بیش از حد از پودر چربی دامی میتواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی در دام و طیور شود.
تخریب کیفیت شیر: استفاده بیش از حد از پودر چربی دامی میتواند باعث تخریب کیفیت شیر و کاهش ارزش تغذیهای آن شود.
شرایط نگهداری پودر چربی
برای حفظ کیفیت و ارزش غذایی پودر چربی، باید شرایط نگهداری زیر را رعایت کرد:
محل خشک و خنک
پودر چربی باید در مکانی خشک و خنک با دمای کمتر از ۲۵ درجه سانتیگراد نگهداری شود.
دور از نور مستقیم خورشید
قرار گرفتن پودر چربی در معرض نور مستقیم خورشید میتواند باعث اکسید شدن چربیها و کاهش کیفیت آن شود.
بستهبندی اصلی
پودر چربی باید در بستهبندی اصلی خود نگهداری شود تا از نفوذ هوا و رطوبت جلوگیری شود.
دور از مواد شیمیایی
پودر چربی باید دور از مواد شیمیایی و مواد غذایی دیگر نگهداری شود تا از آلودگی جلوگیری شود.
دلیل برتری پودر چربی خالص دامی نسبت به سایر مکملها
پودر چربی خالص دامی به عنوان یک مکمل غذایی پرکاربرد در صنعت دامپروری، مزایای متعددی نسبت به سایر مکملها دارد. در زیر به برخی از مهمترین برتریهای این محصول اشاره میشود:
۱٫ منبع غنی و متراکم انرژی
- چگالی انرژی بالا: این پودر حاوی مقدار بسیار بالایی انرژی است که به دامها کمک میکند تا نیازهای انرژی خود را به طور مؤثر برآورده کنند.
- جذب سریع: چربی موجود در این پودر به سرعت در روده جذب شده و در دسترس دام قرار میگیرد.
۲٫ بهبود عملکرد تولید
- افزایش تولید شیر: در گاوهای شیری، پودر چربی باعث افزایش تولید شیر و درصد چربی شیر میشود.
- افزایش وزن: در دامهای گوشتی، این پودر به افزایش وزن و بهبود کیفیت لاشه کمک میکند.
- بهبود باروری: پودر چربی خالص میتواند عملکرد تولید مثلی دامها را بهبود بخشد.
۳٫ بهبود کیفیت خوراک
- خوشخوراکی: پودر چربی خالص به دلیل بافت پودری و طعم مطلوب، باعث افزایش اشتهای دام میشود.
- بهبود قابلیت هضم: این پودر میتواند قابلیت هضم سایر مواد مغذی موجود در جیره را بهبود بخشد.
۴٫ حفظ تعادل انرژی
- جبران کمبود انرژی: در شرایطی که جیره غذایی دامها از نظر انرژی کافی نباشد، پودر چربی میتواند این کمبود را جبران کند.
- پیشگیری از بیماریهای متابولیکی: استفاده مناسب از پودر چربی خالص میتواند به پیشگیری از بیماریهای متابولیکی مانند کتوز در گاوهای شیری کمک کند.
۵٫ انعطافپذیری در فرمولاسیون جیره
- مخلوط پذیری بالا: پودر چربی خالص به راحتی با سایر اجزای جیره مخلوط میشود و باعث بهبود یکنواختی جیره میشود.
۶٫ پایداری و ماندگاری بالا
- مقاومت در برابر اکسیداسیون: پودر چربی خالص به دلیل فرآیند تولید خاص، در برابر اکسیداسیون مقاوم است و ماندگاری بالایی دارد.
نکات مهم در استفاده از پودر چربی
- اطمینان حاصل کنید که پودر چربی مورد استفاده دارای کیفیت بالا و عاری از هرگونه آلودگی باشد.
- پودر چربی باید به صورت یکنواخت در جیره غذایی توزیع شود تا از ایجاد تودههای چربی در جیره جلوگیری شود.
- استفاده از پودر چربی نباید باعث کمبود سایر مواد مغذی ضروری در جیره شود.
- پودر چربی یک ماده حساس به اکسیداسیون است و در صورت نگهداری نامناسب، کیفیت آن کاهش یافته و ممکن است باعث ایجاد مشکلات سلامتی در دام و طیور شود.
میزان مصرف پودر چربی برای دام و طیور
میزان مصرف پودر چربی برای دام و طیور به عوامل مختلفی از جمله نوع دام، سن، نژاد، مرحله تولید، نوع جیره و کیفیت پودر چربی بستگی دارد. به طور کلی، میزان مصرف پودر چربی در جیره غذایی دام و طیور بین ۲ تا ۸ درصد ماده خشک جیره توصیه میشود.
توجه داشته باشید، استفاده بیش از حد از پودر چربی میتواند باعث اختلالات گوارشی، کاهش کیفیت شیر و کاهش ارزش غذایی جیره شود. بنابراین، توصیه میشود که میزان مصرف پودر چربی تحت نظر متخصص تغذیه تنظیم شود.
نکات مهم در تولید پودر چربی خالص دامی
- در هر مرحله از تولید، کنترل کیفیت دقیق انجام شود تا اطمینان حاصل شود که محصول نهایی دارای خلوص بالا و عاری از هرگونه آلودگی است.
- تولید پودر چربی باید مطابق با استانداردهای بهداشتی و ایمنی مواد غذایی صورت گیرد.
- استفاده از تجهیزات مدرن و کارآمد در تمام مراحل تولید، منجر به تولید محصولی با کیفیت بالاتر میشود.
سخن آخر
پودر چربی دامی یک مکمل غذایی پرکاربرد است که در تغذیه دام و طیور، به منظور افزایش انرژی جیره و بهبود عملکرد تولید استفاده میشود. این محصول از روغنهای حیوانی یا گیاهی به دست میآید و به صورت پودر خشک و ریز در دسترس است و میتواند به بهبود عملکرد تولید و سلامت حیوانات کمک کند. با تهیه پودر چربی از تامین کنده معتبر، ، میتوان از حداکثر فواید این محصول بهرهمند شد. کارخانه اعلا روغن سپاهان، با نام تجاری لادرفت، با استفاده از پیشرفته ترین دستگاه ها و زیر نظر متخصصین باتجربه و بیش از یک دهه سابقه، در تولید انواع پودرهای چربی خالص، پودر چربی کلسیمه، روغن های دامی و صنعتی، بسیار شهرت دارد. برای استعلام قیمت و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان لادر تماس حاصل فرمایید.