تغذیه مناسب گوساله های پرواری از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد، سلامت و تولید مثل آن‌هاست. انتخاب جیره غذایی مناسب و مدیریت تغذیه صحیح، تضمین‌کننده یک گله سالم و پر بازده است. برای این که گوشت گوساله کیفیت عالی داشته باشد می توان از خوراک‌های چرب‌تر، برای تغذیه گوساله استفاده کرد تا گوشت را خوشمزه‌تر کند. برخی از خوراک‌ها مانند ذرت، رنگ گوشت را روشن‌تر می‌کنند. همچنین نوع گیاهان موجود در خوراک، طعم گوشت گوساله را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فیبر زیاد در خوراک، می‌تواند بافت گوشت را سفت کند. در ادامه به طور مفصل در رابطه با خوراک گوساله صحبت خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
اهمیت تغذیه گوساله پرواری
تغذیه مناسب باعث رشد سریع و یکنواخت گوساله‌ها می‌شود، همچنین یک جیره غذایی متعادل، سیستم ایمنی شان را تقویت کرده و آن‌ها را در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر می‌کند. در مقابل تغذیه نامناسب می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی، کاهش وزن و در نهایت تلفات شود. قطعا گوساله‌های تغذیه شده با جیره مناسب، در آینده به گاوهای شیرده تبدیل خواهند شد.
اجزای اصلی جیره غذایی گوساله
اجزای اصلی خوراک گوساله به موارد زیر تقسیم می شود:
-
علوفه
- منابع فیبر و انرژی هستند.
- شامل یونجه، ذرت علوفه‌ای، کاه و کلش می‌شوند.
- کیفیت علوفه، تأثیر زیادی بر رشد و سلامت گوساله دارد.
-
کنسانتره
- منابع پروتئین، انرژی و مواد معدنی هستند.
- شامل ذرت، جو، سویا، کنجاله پنبه دانه و سبوس می‌شوند.
- نسبت کنسانتره به علوفه، متناسب با سن و وزن گوساله، باید تنظیم شود.
-
مکمل‌های معدنی و ویتامینی
- نیازهای گوساله به مواد معدنی و ویتامین‌ها را تأمین می‌کنند.
- شامل مکمل‌های کلسیم، فسفر، ویتامین‌های A، D و E می‌شوند.
- استفاده از مکمل‌های با کیفیت و متناسب با نیاز گوساله، ضروری است.
انواع خوراک گوساله
- خوراک آغازین: این خوراک برای گوساله‌های تازه متولد شده طراحی شده است و حاوی مقدار زیادی شیر خشک، پروتئین و انرژی است.
- خوراک رشد: این خوراک برای گوساله‌های در حال رشد استفاده می‌شود و حاوی مقدار بیشتری فیبر و مواد معدنی است.
- خوراک پایانی: این خوراک برای گوساله‌های نزدیک به زمان کشتار استفاده می‌شود و باعث افزایش وزن سریع می‌شود.
فرمول ویژه خوراک گوساله پرواری
فرمول خوراک گوساله پرواری بسته به عوامل مختلفی از جمله نژاد گوساله، سن، وزن، شرایط آب و هوایی و هدف پرواربندی می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، به طور کلی، یک فرمول استاندارد برای خوراک گوساله پرواری شامل موارد زیر است:
-
مواد اولیه
- جو: ۴۰%
- ذرت: ۳۵%
- یونجه: ۱۰%
- کنجاله گندم: ۸%
- پودر شیر: ۴%
- مواد معدنی و ویتامین‌ها: ۱%
- افزودنی‌ها (مثل آنتی‌بیوتیک‌ها): ۲%
-
ارزش غذایی جیره گوساله پرواری
- پروتئین: حدود ۲۰۰-۲۵۰ گرم در هر کیلوگرم خوراک
- انرژی: حدود ۳۵۰۰-۴۰۰۰ کیلوکالری در هر کیلوگرم خوراک
- کلسیم: حدود ۸-۱۰ گرم در هر کیلوگرم خوراک
- فسفر: حدود ۴-۵ گرم در هر کیلوگرم خوراک
روش‌های بهبود رشد گوساله پرواری
برای رشد بهتر گوساله در دامداری های بزرگ روش های زیر را انجام می دهند:
۱٫ تغذیه مناسب و متعادل
- آغوز با کیفیت: تغذیه به موقع و کافی آغوز با کیفیت بالا بلافاصله پس از تولد، برای انتقال پادتن‌ها و مواد مغذی ضروری است.
- شیر یا جایگزین شیر: تأمین شیر یا جایگزین شیر با ترکیب مناسب و مقدار کافی در دوره شیرخواری، برای رشد سریع و سلامت گوساله حیاتی است.
- خوراک آغازین: ارائه خوراک آغازین با کیفیت و خوش‌خوراک از سنین پایین، به گوساله کمک می‌کند تا به تدریج به خوراک جامد عادت کند و دستگاه گوارش خود را برای دریافت خوراک‌های پیچیده‌تر آماده کند.
- خوراک رشد: پس از شیرگیری، تأمین خوراک رشد متناسب با سن و وزن گوساله، برای تأمین نیازهای انرژی و پروتئینی آن ضروری است.
۲٫ مدیریت صحیح محیط و بهداشت
-
- محیط تمیز و خشک: نگهداری گوساله‌ها در محیطی تمیز، خشک و عاری از عوامل بیماری‌زا، از بروز بیماری‌ها و کاهش رشد جلوگیری می‌کند.
- تهویه مناسب: تأمین هوای تازه و تمیز در محیط نگهداری، به بهبود سلامت تنفسی گوساله‌ها کمک می‌کند.
- کنترل دما: حفظ دمای مناسب در محیط نگهداری، به ویژه در گوساله‌های جوان، از اهمیت بالایی برخوردار است.
- واکسیناسیون به موقع: انجام واکسیناسیون‌های روتین، برای پیشگیری از بیماری‌های عفونی و بهبود سلامت گوساله‌ها ضروری است.
- کنترل انگل‌ها: انجام برنامه منظم ضد انگلی، برای کاهش خسارت‌های ناشی از انگل‌ها و بهبود رشد گوساله‌ها الزامی است.
بهترین زمان برای قطع شیر دادن به گوساله
بهترین زمان برای قطع شیر دادن به گوساله زمانی است که گوساله به اندازه کافی خوراک جامد (استارتر) مصرف کند و دستگاه گوارشش برای هضم آن آماده باشد. این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که گوساله حداقل ۹۰۰ گرم استارتر را به مدت ۳ روز متوالی مصرف کند. قطع شیر زودتر از موعد می‌تواند به دلیل عدم توسعه کافی شکمبه، منجر به مشکلات گوارشی و رشد نامناسب گوساله شود. همچنین، کاهش تدریجی میزان شیر در چند هفته قبل از قطع کامل شیر، به گوساله کمک می‌کند تا به تدریج به خوراک جامد عادت کند و فرآیند شیرگیری با موفقیت بیشتری انجام شود.
عوامل دیگری که در تعیین بهترین زمان قطع شیر مؤثر هستند عبارتند از: نژاد گوساله، سن، وزن، وضعیت سلامتی و نوع خوراک مصرفی. برای تعیین دقیق‌ترین زمان قطع شیر، بهتر است با یک دامپزشک یا متخصص تغذیه دام مشورت کنید.
مراحل مختلف تغذیه گوساله
- مرحله شیرخواری که گوساله عمدتا از شیر تغذیه می‌کند.
- مرحله انتقال هم گوساله به تدریج به مصرف علوفه و کنسانتره عادت می‌کند.
- مرحله رشد هم گوساله به یک جیره غذایی کامل و متعادل نیاز دارد.
عوامل موثر بر تغذیه گوساله
- سن گوساله: نیازهای غذایی گوساله با افزایش سن تغییر می‌کند.
- نژاد گوساله: نژادهای مختلف نیازهای غذایی متفاوتی دارند.
- شرایط آب و هوایی: در مناطق گرم و مرطوب، نیاز گوساله به آب افزایش می‌یابد.
- کیفیت علوفه و کنسانتره: کیفیت مواد غذایی تاثیر مستقیمی بر رشد و سلامت گوساله دارد.
تاثیر خوراک بر کیفیت گوشت گوساله
نوع و کیفیت خوراکی که به گوساله داده می‌شود، تاثیر مستقیمی بر کیفیت گوشت آن دارد. برخی از مهم‌ترین عوامل عبارتند از:
- چربی درون عضلانی (ماربلینگ): خوراک‌هایی که حاوی مقادیر بالایی از چربی‌های اشباع هستند، باعث افزایش چربی درون عضلانی شده و به گوشت طعم و بافت بهتری می‌دهند.
- رنگ گوشت: برخی از خوراک‌ها مانند یونجه خشک، می‌توانند باعث تیره شدن رنگ گوشت شوند. در حالی که خوراک‌های غنی از بتاکاروتن مانند ذرت، باعث روشن‌تر شدن رنگ گوشت می‌شوند.
- طعم گوشت: نوع و کیفیت خوراک، تاثیر مستقیمی بر طعم گوشت دارد. مثلاً خوراک‌هایی که حاوی گیاهان معطر هستند، می‌توانند طعم خاصی به گوشت دهد.
- بافت گوشت: خوراک‌هایی که حاوی فیبر بالا هستند، می‌توانند باعث سفت شدن بافت گوشت شوند.
روش‌های بهبود هضم غذا در گوساله
- آب برای هضم غذا ضروری است. اطمینان حاصل کنید که گوساله‌ها به اندازه کافی آب تمیز در اختیار داشته باشند.
- تغذیه منظم در فواصل زمانی مشخص، به هضم بهتر غذا کمک می‌کند.
- تغییر ناگهانی جیره غذایی می‌تواند باعث اختلال در سیستم گوارشی گوساله شود.
- برخی از افزودنی‌های خوراکی مانند آنزیم‌ها و پروبیوتیک‌ها می‌توانند به بهبود هضم غذا کمک کنند.
- استفاده از خوراک با کیفیت بالا و عاری از آلودگی، احتمال بروز مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهد.
بهترین علوفه برای خوراک گوساله
بهترین علوفه برای گوساله‌ها بستگی به سن، نژاد و شرایط آب و هوایی دارد. برخی از علوفه‌های رایج عبارتند از:
- یونجه یکی از بهترین علوفه‌ها برای گوساله‌ها است. حاوی پروتئین، فیبر و مواد معدنی فراوان است و به هضم غذا کمک می‌کند.
- شبدر نیز علوفه باکیفیتی است و حاوی مقدار زیادی پروتئین است.
- ذرت سیلویی منبع خوبی از انرژی است و برای گوساله‌های در حال رشد بسیار مفید است.
- جو نیز علوفه مغذی است و برای گوساله‌ها مناسب است.
محاسبه جیره غذایی گوساله
محاسبه جیره غذایی گوساله یک کار تخصصی است و نیاز به دانش و تجربه کافی دارد. عوامل مختلفی مانند سن، نژاد، وزن، سطح فعالیت و هدف تغذیه در محاسبه جیره موثر هستند.
برای محاسبه دقیق جیره غذایی گوساله، می‌توانید از نرم‌افزارهای تخصصی تغذیه دام استفاده کنید یا با یک متخصص تغذیه دام مشورت کنید.
عناصر اصلی یک جیره غذایی مناسب
- انرژی
- پروتئین
- فیبر
- ویتامین‌ها و مواد معدنی
نکات مهم در محاسبه جیره
- نسبت انرژی به پروتئین در جیره باید متناسب باشد.
- کیفیت علوفه مصرفی تاثیر مستقیمی بر ارزش غذایی جیره دارد.
- در صورت نیاز، می‌توان از افزودنی‌های خوراکی مانند مکمل‌های ویتامینه و معدنی استفاده کرد.
زمان پایان پرواری گوساله
زمان پایان پرواری گوساله به عوامل مختلفی از جمله نژاد، سن، وزن و هدف پرواربندی بستگی دارد. به طور کلی، گوساله‌ها در سن ۱۲ تا ۱۸ ماهگی به وزن مناسب برای کشتار می‌رسند.
نکات مهم در رابطه با خوراک گوساله
- گوساله‌ها باید در فاصله زمانی مشخص تغذیه شوند.
- همیشه آب تمیز و تازه در اختیار گوساله‌ها قرار دهید.
- محل تغذیه گوساله‌ها باید تمیز و بهداشتی باشد.
- نیازهای غذایی گوساله‌ها با توجه به سن و نژاد متفاوت است.
- برای تنظیم جیره غذایی مناسب، حتما با دامپزشک مشورت کنید.
جمع‌بندی
خوراک گوساله یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد، سلامت و تولید مثل آن‌هاست. انتخاب جیره غذایی مناسب و مدیریت تغذیه صحیح، تضمین‌کننده یک گله سالم و پر بازده می‌باشد. در کارخانه اعلا روغن سپاهان تحت نام تجاری لادر انواع پودرها و روغن های دامی و طیوری تولید می شود که می توان از آن برای خوراک گاوهای شیرده، خوراک گوساله، خوراک مرغ تخمگذار و… استفاده کرد. لادر سال هاست که در این رابطه فعالیت دارد و بهترین روغن ها و پودرهای صنعتی و دامی را تولید می کند. برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان لادرفت تماس بگیرید.
