روغن پی یا روغن شحم، روغنی است که از ذوب کردن چربیهای اطراف اندامهای داخلی حیواناتی مانند گاو، گوسفند و بز به دست میآید. این چربیها معمولاً در اطراف قلوهگاه این حیوانات یافت میشوند. روغن پی خام طی یک سری مراحل شیمیایی به روغن تالو تبدیل می شود، که کاربردهای فراوانی دارد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
چرا ترکیبات روغن پی مهم هستند؟
ترکیب دقیق روغن پی میتواند بسته به نوع حیوانی که از آن استخراج میشود و رژیم غذایی آن حیوان متفاوت باشد. ترکیبات روغن پی بر خواص فیزیکی آن مانند نقطه ذوب، ویسکوزیته و پایداری در برابر اکسیداسیون تأثیر میگذارند و همچنین تعیینکننده کاربردهای آن در صنایع صابون سازی و گیریس سازی، آرایشی، بهداشتی و دارویی است.
اسیدهای چرب موجود در روغن پی
اسید استئاریک: یکی از فراوانترین اسیدهای چرب موجود در روغن پی است. اسید استئاریک یک اسید چرب اشباع شده است که به استحکام و ماندگاری روغن کمک میکند.
پالمیتیک: اسید چرب اشباع دیگری است که در روغن پی یافت میشود. این اسید نیز به افزایش نقطه ذوب روغن کمک میکند.
اولئیک: این اسید چرب غیراشباع است و به روغن پی خاصیت نرمکنندگی میدهد.
سایر ترکیبات: علاوه بر تریگلیسیریدها و اسیدهای چرب، روغن پی ممکن است حاوی مقادیر کمی از ترکیبات دیگر مانند ویتامینهای محلول در چربی (A، D، E و K) و کلسترول باشد.
شیوه تولید روغن پی
روغن پی، یا روغن شحم، از ذوب کردن چربیهای اطراف اندامهای داخلی حیواناتی مانند گاو، گوسفند و بز به دست میآید. این فرآیند به طور کلی شامل مراحل زیر است:
روش صنعتی
امروزه، تولید روغن پی به صورت صنعتی و با استفاده از تجهیزات مدرن انجام میشود. فرآیند تولید در مقیاس بزرگتر و با کنترل دقیقتر انجام میشود.
تهیه مواد اولیه
- جدا کردن چربی: چربیهای اطراف اندامهای داخلی حیوان، معمولاً از قلوهگاه، جدا میشوند.
- تمیز کردن چربی: چربیها از هرگونه آلودگی، گوشت یا رگ خونی پاک میشوند.
ذوب کردن چربی
- حرارت دادن: چربیها در ظرفی مناسب با حرارت ملایم داغ میشوند تا به تدریج ذوب شوند.
- جدا کردن روغن از ناخالصیها: در حین ذوب شدن، ناخالصیها مانند آب و مواد جامد در کف ظرف ته نشین میشوند.
صاف کردن روغن
- استفاده از صافی: روغن مذاب از صافی عبور می کند، تا ناخالصیهای باقیمانده جدا شوند.
- تکرار فرآیند: برای اطمینان از خلوص روغن، ممکن است فرآیند صاف کردن چندین بار تکرار شود.
سرد کردن و بستهبندی
- سرد کردن: روغن صاف شده را در ظرفی مناسب ریخته و اجازه میدهند تا سرد و جامد شود. در اینجا روغن پی به روغن تالو تبدیل می شود.
- بستهبندی: روغن تالو جامد شده را برش داده و بستهبندی میکنند.
روش سنتی
- در گذشته، روغن پی به صورت سنتی و در خانه تهیه میشد. چربیها را در دیگهای بزرگ حرارت میدادند و سپس روغن را از طریق پارچهای تمیز صاف میکردند.
ذوب کردن چربی
- حرارت دادن باید به آرامی انجام شود تا از سوختن روغن جلوگیری شود.
صاف کردن روغن
- استفاده از صافیهای مناسب برای حذف کامل ناخالصیها بسیار مهم است.
- ظروف مورد استفاده برای ذوب و نگهداری روغن باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشند.

کاربردهای روغن پی
- در این صنعت گریس سازی از روغن پی و تالو استفاده می شود.
- در طب سنتی، روغن پی برای درمان برخی بیماریها مانند درد مفاصل، سرفه و مشکلات پوستی استفاده میشد.
- امروزه از روغن پی در تولید برخی محصولات آرایشی و بهداشتی مانند صابون، کرم و لوسیون استفاده میشود.
- در ساخت برخی از داروها از این روغن استفاده میشود.
روغن پی در صنعت صابون سازی
روغن پی یکی از چربیهای حیوانی است که در گذشته به طور گسترده در صنعت صابونسازی مورد استفاده قرار میگرفت. این روغن از پیه حیواناتی مانند گاو و گوسفند استخراج میشود و به دلیل داشتن اسیدهای چرب اشباع، خاصیت سختی و کفکنندگی بالایی به صابون میبخشد.
چرا روغن پی در صابونسازی اهمیت دارد؟
- سختی صابون: اسیدهای چرب اشباع موجود در روغن پی، به صابون سختی و مقاومت بیشتری میدهند. این ویژگی باعث میشود صابون دیرتر آب شود و عمر مفید بیشتری داشته باشد.
- کفکنندگی بالا: روغن پی کف فراوانی تولید میکند که به تمیزکنندگی بهتر صابون کمک میکند.
- خاصیت چربکنندگی: این روغن به دلیل داشتن چربیهای طبیعی، خاصیت نرمکنندگی و مرطوبکنندگی به پوست میبخشد.
فرآیند استفاده از روغن پی در صابونسازی
- استخراج روغن: روغن پی از پیه حیوانات با روشهای مختلفی مانند ذوب کردن و تصفیه استخراج میشود.
- مخلوط کردن با سود سوزآور: روغن پی به همراه سود سوزآور (هیدروکسید سدیم) در یک دیگ بزرگ مخلوط میشود. این واکنش شیمیایی باعث تولید صابون و گلیسیرین میشود.
- پخت صابون: مخلوط روغن و سود سوزآور به مدت چند ساعت حرارت میشود تا واکنش صابونسازی به طور کامل انجام شود.
- اضافه کردن مواد افزودنی: برای بهبود خواص صابون و ایجاد عطر و رنگ دلخواه، مواد افزودنی مانند اسانس، رنگ و نرمکننده به مخلوط اضافه میشود.
- قالبگیری و خشک کردن: صابون که تولید می شود، را در قالبهای مختلف می ریزند و پس از خشک شدن، آماده بستهبندی و عرضه به بازار است.
جایگزینهای روغن پی در صابونسازی مدرن
با توجه به برخی محدودیتها و نگرانیهای بهداشتی در مورد استفاده از چربیهای حیوانی، امروزه در صنعت صابونسازی از روغنهای گیاهی مانند روغن نارگیل، روغن پالم، روغن زیتون و روغن بادام به عنوان جایگزین روغن پی استفاده میشود. این روغنها نیز خواص کفکنندگی و نرمکنندگی خوبی دارند و علاوه بر این، از نظر زیستمحیطی نیز مناسبتر هستند.
نقش روغن پی در صنعت گریسسازی
روغن پی یکی از اجزای اصلی و حیاتی در تولید گریس است. این روغنها، که معمولاً از نفت خام مشتق میشوند، پایه اصلی گریس را تشکیل میدهند و خواص فیزیکی و شیمیایی آن را تعیین میکنند.
چرا روغن پی مهم است؟
انتخاب روغن پی مناسب برای تولید گریس به عوامل مختلفی بستگی دارد و نیاز به دانش فنی و تجربه دارد. مهندسان گریسساز با توجه به کاربرد نهایی گریس، شرایط کاری و الزامات مشتری، بهترین روغن پی را انتخاب میکنند، تا موارد زیر را به دست آید:
- روانکاری: روغن پایه به عنوان روانکننده اصلی عمل میکند و اصطکاک بین سطوح متحرک را کاهش میدهد.
- چسبندگی: به گریس کمک میکند تا به سطوح بچسبد و در جای خود باقی بماند.
- حفاظت: از سطوح فلزی در برابر خوردگی، زنگزدگی و سایش محافظت میکند.
- انتقال حرارت: گرما را از نقاط داغ دور میکند و از آسیب دیدن قطعات جلوگیری میکند.
فرآیند تولید گریس با استفاده از روغن پی
- آماده سازی روغن پی: روغن پی را طی مراحل بالا به دست می آید.
- اضافه کردن غلیظکننده: غلیظکننده به روغن پی اضافه میشود تا به آن ساختار جامد یا نیمهجامد بدهد. رایجترین غلیظکنندهها صابونهای فلزی مانند صابون لیتیوم، کلسیم یا سدیم هستند.
- اضافه کردن افزودنیها: برای بهبود خواص گریس، افزودنیهایی مانند ضد اکسیدانها، ضد سایش، ضد زنگ و بهبودکنندههای شاخص گرانروی به آن اضافه میشود.
- مخلوط کردن: تمام مواد به طور کامل مخلوط میشوند تا یک گریس همگن تولید شود.

جمع بندی
روغن پی، که به عنوان روغن شحم نیز شناخته میشود، عمدتاً از تریگلیسیریدها تشکیل شده است. این روغن یک محصول طبیعی با خواص متنوع است که در صنایع مختلف از قبیل گریس سازی، صابون سازی و … استفاده می شود.
کارخانه اعلا روغن سپاهان با نام تجاری لادر با مجهزترین ماشین آلات صنعتی و زیر نظر مهندسین مجرب سال هاست در عرصه تولید انواع روغن و پودرهای دامی و صنعتی اعم از روغن مرغی، روغن استخوان، روغن پالم، پودر چربی پالمتیک اسید، اسید چرب، پودر چربی امگا ۳ و… فعالیت دارد. برای مشاوره و استعلام قیمت با گروه لادرفت تماس حاصل فرمایید.